TNTI:MEMAHAMI PLAT TEKTONIK

.1 Pergerakan Plat Tektonik
 Plat tektonik utama
 1. Plat Amerika Utara
2. Plat Amerika Selatan
3. Plat Afrika
 4. Plat Eurasia
5. Plat Indo-Australia

 PERGERAKAN KESAN Plat-plat ke arah yang sama Sempadan pertembungan Plat-plat ke arah bertentangan Sempadan pencapahan/pemisahan

 PERTEMBUNGAN ANTARA PLAT BENUA DENGAN PLAT LAUTAN

·        Plat lautan menjunam ke bawah plat benua kerana plat lautan lebih tumpat

·        Di kawasan junaman, terbentuk jurang lautan yang dalam

·        Misalnya pertembungan Plat Pasifik dengan Plat Filipina menghasilkan Jurang Mariana yang merupakan jurang terdalam di dunia

PERTEMBUNGAN ANTARA PLAT BENUA DENGAN PLAT BENUA

·        Batuan termampat menghasilkan banjaran gunung lipat muda

·        Kebanyakan banjaran gunung utama di dunia terbentuk dengan cara ini

·        Dalam pertembungan ini, pinggir plat benua akan terlipat

·        Kejadian ini menghasilkan banjaran gunung di sepanjang sempadan pertembungan

PERTEMBUNGAN PLAT LAUTAN DENGAN PLAT LAUTAN

·        Salah satu plat akan menjunam ke bawah dan membentuk jurang lautan yang dalam

·        Plat yang menjunam itu akan tertolak ke dalam mantel yang lebih panas

·        Pinggir plat berkenaan menjadi cair akibat suhu yang tinggi

·        Batuan yang lebur itu naik dan membentuk gunung berapi di dalam laut

·        Gunung-gunung berapi di dalam laut kian menjadi tinggi akibat aktiviti tektonik

·        Seterusnya, gunung berapi di dalam laut akan muncul di permukaan laut

·        Terbentuklah rangkaian gunung berapi atau arka pulau seperti rangkaian Kepulauan Hawaii, Kepulauan Kuril dan Kepulauan Ryukyu

PERGERAKAN PLAT SECARA PENCAPAHAN/PEMISAHAN

·        Berlaku apabila dua plat tektonik bergerak ke arah yang berlawanan

·        Sempadan antara kedua-dua plat berkenaan disebut sempadan pencapahan

·        Plat berkenaan bergerak semakin jauh antara satu sama lain

·        Magma panas dari mantel mengalir ke dasar lautan untuk memenuhi ruang antara plat-plat tersebut

·        Magma panas yang mengalir ke dasar lautan menyejuk dan membeku

·        Bahan-bahan yang menyejuk ini akan merenggangkan lagi kedua-dua sempadan plat

·        Dengan cara ini terbentuklah permatang tengah lautan seperti Permatang Tengah Lautan Atlantik

·        Proses ini dikenali dengan nama perebakan dasar lautan

PERGERAKAN PLAT TEKTONIK SECARA PERTEMBUNGAN
Lipatan	·        Terjadi akibat mampatan yang dihasilkan oleh pertembungan dua plat ·        Mampatan ialah daya yang bertindak terhadap sesuatu benda ·        Sekiranya tindakan mampatan terhadap sesuatu benda itu berbeza dari semua arah, mampatan tersebut dikenali dengan nama mampatan pembezaan ·        Batuan mengalami beberapa peringkat perubahan yang dapat menghasilkan pelbagai jenis lipatan
Gempa Bumi	·        Gempa Bumi ialah pergerakan atau gegaran kerak bumi. ·        Gegaran berlaku di pinggir plat apabila dua plat bertembung dan tergelincir ·        Tenaga yang dihasilkan terkumpul di dalam kerak bumi kerana tidak dapat keluar ke permukaan bumi ·        Akibatnya gelinciran berlaku dan tenaga yang terpendam itu akan terlepas dengan tiba-tiba ·        Ini menyebabkan bahagian bumi berkenaan bergegar dan berlakunya kejadian gempa bumi

Pergerakan plat tektonik secara pencapahan/pemisahan
Gelinciran atau sesaran	·        Gelinciran atau sesaran ialah retakan dan rekahan di dalam kerak bumi yang melibatkan anjakan lapisan batuan secara mendatar atau menegak ·        Apabila berlaku tegangan atau mampatan, lapisan-lapisan batuan akan beranjak ·        Proses perubahan atau anjakan ini disebut gelinciran ·        Anjakan di sepanjang garisan gelinciran berlaku ke atas, ke bawah atau secara menyerong ·        Gelinciran berlaku hanya beberapa meter atau kilometer
Hanyutan benua	·        Terdapat banyak bukti yang menunjukkan bahawa benua-benua yang ada sekarang berasal daripada sebuah benua yang besar. ·        Perubahan yang berlaku akibat hanyutan benua ·        Kira-kira 200 juta tahun dahulu terdapat benua terbesar yang diberi nama pangue ·        Lima belas juta tahun kemudian benua luas ini mulai retak dan pecah ·        Akhirnya 50 juta tahun, plat-plat ini membentuk benua di bahagian utara (Laurasia) dan bahagian selatan (Gondwanaland) ·        Bahagian utara terdiri daripada Amerika Utara, Eropah dan ASIA ·        Bahagian selatan terdiri daripada Amerika Selatan, Afrika dan Australia ·        Kira-kira 70 juta tahun kemudian, benua-benua mulai menduduki secara kasar kawasan yang ada sekarang ·        65 juta tahun selepas itu, barulah wujud kedudukan benua seperti yang terdapat pada masa kini

Pergerakan plat tektonik secara pertembungan

Dua daripada fenomena tektonik yang dihasilkan ialah:

•     Lipatan
•   Gempa bumi

Lipatan

·        Lipatan terjadi akibat mampatan yang dihasilkan oleh pertembungan dua plat

·        Mampatan ialah daya yang bertindak terhadap sesuatu benda

·        Sekiranya tindakan mampatan terhadap sesuatu benda itu berbeza dari semua arah, mampatan tersebut dikenali dengan nama mampatan pembezaan

·        Batuan mengalami beberapa peringkat perubahan yang dapat menghasilkan pelbagai jenis lipatan

a)      Lipatan lampau

b)      Lipatan simetri

c)      Lipatan rebah

d)      Lipatan asimetri