NOTA RINGKAS

Ciri-ciri Sistem Alam Sekitar Fizikal.
· Ada angkubah yang saling bertindakbalas.
· Tenaga dan bahan yang boleh masuk dan keluar.
· Ada sempadan.
· Pemulihan kendiri.

Jenis-Jenis Sistem Alam Sekitar Fizikal.
· Sistem terpencil.
· Sistem tertutup.
· Sistem terbuka.

Planet-Planet dalam sistem suria:
· Utarid.
· Zuhrah.
· Bumi.
· Marikh.
· Musytari.
· Zuhal.
· Uranus.
· Neptun.
· Pluto.

Komponen sistem bumi:

· Komponen atmosfera.
· Komponen hidrosfera.
· Komponen litosfera.
· Komponen Biosfera.

Jenis-Jenis Tenaga:

· Tenaga eksogenik.
· Tenaga endogenik.
· Tenaga potensi.
· Tenaga kinetik.
· Tenaga haba.
· Tenaga graviti.Tenaga kimia

Pemindahan tenaga suria melalui:

· Pengaliran.
· Perolakan
. Sinaran

Peranan tenaga suria kepada sistem bumi:

· Sistem atmosfera.
· Sistem geomorfologi.
· Sistem hidrologi.
· Sistem ekologi.

Struktur bumi:

· Kerak bumi.
· Mantel.
· Teras bumi.


Ciri-ciri batuan:

a) Ciri fizikal meliputi:

· Keras/lembut mineral pembentuk batuan.
· Warna batuan.
· Struktur dan tekstur batuan.
· Rekahan dan ira.
· Keporosan batuan.

b) Ciri kimia batuan:

· Komposisi mineral.
· Kestabilan mineral.
· Darjah mobiliti mineral.


Penjenisan batuan:

· Batuan igneus.
· Batuan enapan.
· Batuan metamorfosis.


Bukti-bukti yang menyokong Teori hanyutan benua:

· Keselanjaran benua.
· Kesamaan geologi.
· Kesamaan fozil.
· Bukti paleomagnet.
· Bukti oseanik.


Teori plat tektonik:

· Pertembungan plat.
· Pencapahan plat.
. perselisihan plat


Lipatan kerak bumi atau proses orogenesis:

· Antiklin atau lintap mungkum.
· Sinklin atau lintap lendut.

Jenis-jenis sesaran atau gelinciran:

· Sesar biasa.
· Sesar songsang.
· Sesar rabak.

Bentuk bumi Igneus rejahan meliputi:

· Daik.
· Sil.
· Lopolit.
· Pakolit.
· Lakolit.
· Batolit.
·

Bentuk bumi igneus terobosan:

· Kon Lava Asid.
· Kon Lava Bes.
· Kon Abu.
· Kon komposit.
· Penara basalt.
· Krater.
· Kaldera.

Faktor yang mempengaruhi keanekaan gunung berapi

· Jenis letusan.
· Jenis bahan.
· Sifat lohong.
· Kuantiti lava.
· Proses gondolan


Proses luluhawa kimia:

· Larutan.
· Pengkarbonan.
· Hidrolisis.
· Hidrasi.
· Pengoksidaan.
· Chelasi.

Faktor-faktor yang mempengaruhi luluhawa dalaman:

· Hujan.
· Suhu.
· Kelembapan udara.
· Geologi.
· Biotik.
· Relief.
· Manusia.


Bentuk muka bumi hasil luluhawa kimia:

· Topografi karst
· Grike dan Clint
· Tors dan Inselberg.
· Regolit seperti Tanah laterit dan tanah liat


Proses luluhawa fizikal:

· Kembang-kecut.
· Basah-kering.
· Tindakan ibun/fros.
· Hablur garam.
· Perlepasan tekanan.


Jenis proses gerakan jisim:

· Aliran lambat.
· Aliran cepat.
· Geluncuran.
· Runtuhan.

Langkah mengawal gerakan jisim:

- Perundangan.

- Amalan pengurusan atau kestrukturan.
- Kempen dan pendidikan alam sekitar

Jenis-jenis hakisan permukaan:

- Hakisan percikan air hujan.
- Hakisan galur.
- Hakisan galir.

Faktor-faktor yang mempengaruhi kadar hakisan permukaan:

· Kelebatan hujan dan bentuk hujan.
· Geologi.
· Kecerunan.
· Tumbuhan.


Jenis hakisan sungai:

· Menegak (pendalaman alur).
· Mendatar (pelebaran alur)
· Pengunduran (pemanjangan alur)

Cara hakisan sungai:

· Hidraulik.
· Geselan.
· Lagaan.
· Larutan.


Cara Pengangkutan sungai:

· Golekan.
· Seretan.
· Saltasi.
· Ampaian.
· Larutan.


Agen geomorfologi pinggir pantai:

· Ombak.
· Arus pesisir pantai.
· Arus pasang-surut.
· Angin.


Cara hakisan ombak:

· Hidraulik.
· Geselan.
· Lagaan.
· Larutan.

Unsur-unsur cuaca dan iklim meliputi:

· Suhu.
· Kerpasan.
· Kelembapan udara.
· Awan.
· Tekanan udara.
· Angin.


Sinaran suria atau bahangan matahari dipancarkan ke bumi dalam bentuk gelombang eketromagnet yang pendek.

Sinaran bumi atau bahangan bumi di bebaskan ke pada waktu malam dalam bentuk gelombang elektromagnet yang panjang.

Proses-proses yang terlibat dalam imbangan haba:

· Serakan.
· Serapan.
· Pantulan.
· Albedo.



Faktor-faktor yang mempengaruhi taburan suhu secara mendatar:

· Perbezaan latitud
· Perbezaan litupan awan.
· Permukaan bumi yang berbeza.
· Jarak dari laut.
· Sudut zenith matahari.
· Jarak muka bumi dari matahari.
· Tempoh siang dan malam.


Kelembapan udara merujuk kepada kandungan wap air yang ada di dalam udara. Kelembapan udara terbahagi kepada:

· Kelembapan mutlak .
· Kelembapan bandingan.

Sejatan ialah proses penukaran air dari cecair atau pepejal kepada wap-wap air. Sejatan dipengaruhi oleh:

· Suhu.
· Tekanan wap.
· Angin.
· Luas permukaan.
· Kemasinan air.


Pemeluwapan ialah proses perubahan wap air kepada cecair. Proses pemeluwapan memerlukan tiga syarat berikut:

· Kandungan wap air yang cukup.
· Berlakunya penyejukan hinggan ke bawah takat embun.
· Terdapatnya nukleus pemeluwapan.

Proses pemeluwapan berlaku melalui penyejukan. Terdapat tiga cara penyejukan:

· Penyejukan alir lintang.
· Penyejukan sinaran.
· Penyejukan adiabatik.


Terdapat tiga jenis hujan di kawasan Tropika Lembab:

· Hujan perolakan.
· Hujan perenggan.
· Hujan bukit atau orografi.

Terdapat tiga daya yang mempengaruhi tiupan angin iaitu:

· Daya cerun tekanan.
· Daya Koriolis.
· Daya geseran.

Terdapat dua sistem angin dunia iaitu:

· Angin timuran.
· Angin baratan.

Kedua-dua jenis sistem angin ini pula boleh dibahagikan kepada beberapa jenis angin iaitu:

· Angin timuran Tropika.
· Angin baratan.
· Angin timuran kutub.
· Angin monson.

Siklon Tropika dikenali dengan pelbagai nama seperti; Hurikan, taufan, Wlly- Willies. Siklon Tropika atau ribut tropika boleh bergerak selaju 270 km sejam.


El – Nino merujuk kepada peningkatan suhu arus lautan yang boleh mengubah tiupan angin lazim dan juga cuaca menjadi panas. El- Nino seringkali dikaitkan dengan fenomena kemarau manakala La-Nina dikaitkan pula dengan fenomena banjir.


Kesan El- Nino akan berganda apabila bergabung dengan Putaran Selatan Atmosfera. Gabungan ke dua-duanya dikenali sebagai ENSO.


Punca Kesan Rumah Hijau dan Penipisan Lapisan Ozon:

· Perindustrian.
· Pengangkutan.
· Penyahutanan.
· Pembakaran terbuka.
· Ujian nuklear.


Pencemaran udara dirujuk kepada kehadiran bahan pencemar udsara khususnya gas-gas rumah hijau. Manakala Jerebu merujuk kepada kehadiran partikel terampai (PM ten) seperti debu, asap dan habuk di dalam keaadaan udara kering.


Hujan asid merujuk kepada air hujan yang mengandungi tahap keasidan yang tinggi (pH kurang dari 5).
Berlaku apabila bahan-bahan pencemar udara seperti sulfur dioksida, nitrogen dioksida bertindak sebagai nukleus kondensasi mencantumkan wap-wap air menjadi bintik dan titisan air.



Unsur-unsur iklim bandar yang mengalami perubahan:

· Perubahan suhu menyebabkan pulau haba.
· Perubahan hujan menyebabkan hujan asid dan banjir kilat.
· Perubahan angin menyebabkan badai.
· Perubahan komposisi udara menyebabkan pencemaran serta jerebu.


Proses-proses dalam kitaran hidrologi:

· Proses sejatan.
· Proses pepeluhahn dan sejat-peluhan.
· Proses pemeluwapan.
· Kerpasan.
· Larian air permukaan.
· Pintasan.
· Susupan dan aliran air bawah tanah.


Faktor-faktor yang mempengaruhi larian air permukaan:

· Jumlah dan bentuk hujan .
· Faktor geologi.
· Kecerunan.
· Tumbuhan.
· Tindakan manusia.

Faktor-faktor yang mempengaruhi proses susupan:

· Jumlah liang pore.
· Struktur partikel tanah.
· Saiz dan komposisi partikel tanah.
· Lembapan tanih.
· Litupan tumbuhan.
· Tindakan manusia.
· Faktor geologi.
· Faktor hujan.




Akuifer terbahagi kepada dua jenis iaitu:

· Akuifug.
· Akuiklud.

Ciri-ciri Akuifer:

· Keporosan.
· Ketertelapan.
· Penahan tentu.
· Pekali keterusan.
· Pekali simpanan.


Imbangan air bermaksud keseimbangan antara input dengan output air. Imbangan air dipengaruhi oleh faktor-faktor seperti:

· Jumlah kerpasan khususnya hujan.
· Nilai sejat-peluhan yang dipengaruhi oleh suhu.
· Litupan tumbuhan.
· Lembapan tanih.
· Geologi yang mempengaruhi susupan.
· Tindakan manusia.

Imbangan air negatif merujuk kepada kemarau manakala imbangan air positif merujuk kepada banjir. Kemarau dan banjir boleh berlaku akibat faktor fizikal dan manusia.

Banjir kilat ialah limpahan air di permukaan dalam jangkamasa yang singkat. Banjir kilat disebabkan oleh:

· Kekurangan permukaan telap air.
· Saliran tidak cekap.
· Kekurangan litupan tumbuhan.
· Penebusgunaan kawasan tanah lembab.
· Aktiviti manusia.


Ekosistem terdiri daripada komponen biotik dan abiotik.
Biotik ialah komponen hidupan manakala abiotik ialah komponen bukan hidupan.

Kepentingan ekosistem bakau:

· Menstabilkan muara sungai dan pesisir pantai.
· Mengurangkan hakisan pantai.
· Menapis bahan pencemaran.
· Menjadi habitat.
· Mengekalkan keseimbangan oksigen – karbondioksida.
· Sumber ekonomi penduduk.
· Eko-pelancongan.


Kesan kemusnahan ekosistem hutan hujan Tropika:

· Kemusnahan habitat dan kepelbagaian biologi.
· Peningkatan suhu mikro.
· Hakisan dan tanah runtuh.
· Pencemaraan air.
· Banjir.